Bối cảnh lịch sử
Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, bất chấp Hiệp định Giơ-ne-vơ, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm hủy hoại lệnh ngừng bắn, tiến hành đàn áp cách mạng miền Nam, thiết lập hệ thống ấp chiến lược, định cư cưỡng bức gần một triệu người vào Nam để “tố cộng, diệt cộng” . Trước tình thế đó, toàn Đảng, toàn dân ta kiên quyết theo đường lối “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và khát vọng “Nam – Bắc sum họp một nhà” trở thành ý chí thống nhất và hành động của dân tộc Việt Nam .
Các giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước
Cuộc kháng chiến được chia thành năm giai đoạn chính:
- 1954–1960: Ngăn chặn âm mưu phá hoại Hiệp định Giơ-ne-vơ, chuyển hướng đấu tranh chính trị sang kết hợp chính trị và vũ trang, khởi đầu cao trào Đồng Khởi (1959–1960) .
- 1961–1965: Đế quốc Mỹ đưa chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” với lực lượng ngụy quân và cố vấn Mỹ, nhưng các chiến thắng như Ấp Bắc (1963) đã phá tan ý đồ “dùng người Việt đánh người Việt” .
- 1965–1968: Chuyển sang “Chiến tranh cục bộ”, Mỹ tăng cường quân viễn chinh và đánh phá miền Bắc, nhưng trong trận Mậu Thân 1968, quân dân ta đã làm thay đổi cục diện, buộc Mỹ ngồi vào bàn đàm phán .
- 1969–1973: Mỹ thực hiện “Việt Nam hóa chiến tranh” rồi mở rộng sang Campuchia, song thất bại trước sức chiến đấu của ba nước Đông Dương và chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” (1972) .
- 1973–1975: Sau Hiệp định Paris, Mỹ vẫn chi viện ngụy quyền Sài Gòn nhưng sức mạnh cách mạng ngày càng lớn, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh (26–30/4/1975) với khẩu hiệu “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa” đã giải phóng hoàn toàn miền Nam .
Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm
Thắng lợi 30/4/1975 mở ra kỷ nguyên độc lập, thống nhất, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời góp phần thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới .
– Nguyên nhân: Lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; sức mạnh chiến đấu kiên cường của quân, dân; đại đoàn kết toàn dân tộc; tinh thần quyết chiến, quyết thắng; sự ủng hộ của bạn bè quốc tế .
– Bài học: Kiên định mục tiêu độc lập – tự do – chủ nghĩa xã hội; đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo; nghệ thuật chiến tranh nhân dân; xây dựng hậu phương vững chắc; kết hợp chặt chẽ giữa chính trị, quân sự và ngoại giao.
Thành tựu 50 năm sau thống nhất
Trải qua nửa thế kỷ, Việt Nam đã vượt qua thách thức nặng nề sau chiến tranh, tiến hành công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế và đạt nhiều dấu ấn nổi bật:
- Kinh tế: Quy mô GDP 2023 đạt 433,7 tỷ USD, tăng 58 lần so với 1993; GDP bình quân đầu người 2024 ước đạt 4.700 USD; xuất siêu 9 năm liên tiếp; kiểm soát lạm phát dưới 4% .
- Xã hội: Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 2%; chỉ số hạnh phúc tăng 11 bậc lên thứ 54/143 quốc gia; bảo hiểm y tế đạt 94,1%; phổ cập giáo dục THCS và chuẩn hóa giáo viên, trường lớp .
- Quốc phòng – an ninh: Vững chắc độc lập, chủ quyền, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ; xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; an ninh nhân dân, trật tự xã hội được giữ vững .
- Đối ngoại: Quan hệ hữu nghị, hợp tác với 194 quốc gia, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 28 quốc gia; tham gia tích cực vào ASEAN, Liên hợp quốc; ngoại giao kinh tế tạo nhiều cơ hội phát triển.
Hướng tới tương lai
Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước không chỉ là thời khắc tri ân, mà còn là dịp để khẳng định quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát huy bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng vươn lên, cùng nhau đưa Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.